نحوه تشخیص یک روغن موتور با کیفیت

در حال حاضر برندهای مختلفی از روغن موتور داخل بازار وجود دارند. در این میان میتوان به روغنهای ادینول، بی ام و، مرسدس بنز، موبیل 1، کاسترول، الف و توتال اشاره کرد. شاید انتخاب یک روغن موتور باکیفیت بالا برای کسانی که خودروهای معمولی دارند آنقدر مهم نباشد، اما زمانی که خودرو مجهز به سیستمهای بسیار پیشرفته و پیچیده است، باید از یک روغن موتور عالی استفاده کنید. به عنوان مثال زمانی که مالک یک دستگاه بی ام و و یا بنز باشید، نمیتوانید به سادگی هر روغنی را داخل موتور خود بریزید. در نتیجه باید در ابتدا از بابت کیفیت روغن انتخابی خود اطمینان حاصل کنید. برای اینکه قادر به تشخیص یک روغن موتور با کیفیت باشیم، در درجه اول باید پارامترهای روغن را به خوبی بشناسیم.


گرانروی
اولین پارامتر مهم در انتخاب یک روغن موتور مناسب، خاصیت گرانروی آن است. منظور از گرانروی، میزان کشش و روانکنندگی روغن است. در حقیقت هرچقدر روغن سفتتر باشد، یعنی گرانروی بالاتری دارد. این یک معیار برای تمامی روغنها به شمار میآید و اصلا محدود به روغن موتور نیست. گیریس، واسکازین یا همان روغن گیربکس و روغن هیدرولیک نیز دارای شاخص گرانروی منحصر به فرد خود هستند.


اما واقعا چرا عدد گرانروی در در انتخاب روغن مناسب اینقدر مهم است؟ اصلا گرانروی را باید از کجا تشخص دهیم و در نهایت اینکه چه شاخصی از گرانروی برای خودروی ما مناسب است؟ شاید بارها و بارها با عبارتهایی همچون 10W40یا 20W50 روی بستههای روغن موتور مواجه شده باشید. در حقیقت همین اعداد شاخص گرنروی هستند و میزان سفتی یا روانی روغن موتور را از روی این اعداد باید تشخص دهید.


این شاخص دارای سه بخش است. بخش اول شاخص حداقل گرانروی در فصل سرما و یا زمانی خاموشی موتور است. این عدد همیشه مضربی از 5 بوده و از 5 نیز آغاز میشود. در قسمت بعدی حرف W را مشاهده میکنید. حضور این حرف همیشه ثابت است و نشان دهنده زمستان است. این یعنی در سرمای زمستان حداقل گرانروی موتور مثلا 10 خواهد بود. قسمت سوم مخصوص حداکثر گرانروی است. این یعنی زمانی که موتور در حالت کار باشد، حداکثر گرانروی چقدر میتواند باشد. البته این را به کارکرد موتور در فصل گرما و تابستان نیز میتوان نسبت داد. در مورد روغن موتور حداکثر گرانروی بخش سوم 60 خواهد بود و تنها مضربی از 10 است.


تفاوتی ندارد چه روغنی انتخاب کنید، ادینول، بی ام و، مرسدس بنز، موبیل 1، کاسترول، الف، یا توتال، همه این برندهای برای خودروهای مختلف و فصول متفاوت، شاخص گرانروی متنوعی دارند. در نتیجه این مساله اصلا به انتخاب برند ارتباطی ندارد. شما باید بدانید که در چه فصلی و با توجه به وضعیت خودروی خود، بهتر است چه روغنی انتخاب کنید.


به عنوان مثل یک روغن بنز یا روغن بی ام و با شاخص گرانروی 5W40 را در نظر بگیرید. این روغن در فصل زمستان حداقل گرانروی 5 را خواهد داشت. حال این روغن را با روغنی در یک برند دیگر که دارای شاخص گرانروی 20W50 است مقایسه کنیم. در این حالت گرانروی روغن دوم در فصل زمستان 20 خواهد بود. این یعنی روغن دوم 4 برابر روغن مرسدس بنز و یا روغن بی ام و در فصل زمستان سفتتر خواهد بود. سردی تنها ممکن است به دلیل زمستان نباشد، در حقیقت این یعنی زمانی که موتور سرد است، یک روغن با شاخص گرانروی 20W50 ، چهار برابر سفتتر از روغنی با شاخص 5W40 خواهد بود. همین موضوع باعث میشود تا زمانی که موتور به دمای مناسب برسد، روغن کارایی مناسب نداشته باشد و باعث سایش دیواره سیلندر گردد.


از طرف دیگر در فصل گرما و یا زمانی که دور موتور و حرارت موتور بسیار بالا باشند، روغنی با شاخص 20W50 طاقت حرارت بیشتری خواهد داشت. در نتیجه میتوان نتیجه گرم که برای موتورهایی با حرارت بالا یا در فصلهای گرم، روغنی با شاخص 20W50 عملکرد بهتری خواهد داشت و در عوض فصل سرما مخصوص روغن 10W40 خواهد بود.


البته این مساله را باید در نظر بگیرید که معمولا خودروهای شانزده سوپاپ به بالا و یا موتورهایی که شیمگیری خودکار انجام میدهند، باید از روغن روان استفاده کنند. در حقیقت موتورهای حساسی مثل بنز و بی ام و، طاقت روغن سنگین را اصلا ندارند و باید از روغنی روان برای آنها استفاده کرد.


نوع ساخت
از نظر نوع ساخت روغن موتور را به سه دسته تقسیم میکنند. روغن موتورهای پایه معدنی، روغن موتورهای تمام سنتتیک و نیمه سنتتیک. اما این سه نوع چه تفاوتی با یکدیگر دارند.؟


روغنهای پایه معدنی به صورت مستقیم از نفت خام گرفته میشوند. هیچگونه موادی به آنها اضافه نشده و تنها خاصیت روانکنندگی طبیعی دارند. در حقیقت این نوع از روغن، ارزانترین نوع است و اصلا برای استفاده در موتورهای حساس توصیه نمیشود.


در دسته دوم شاهد حضور روغن موتورهای تمام سنتتیک هستیم. این نوع روغنها در آزمایشگاه تولید میشوند و فرایند تولید آنها بسیار پیچیده است. در حین تولید این نوع روغن موتور، مواد افزودنی به آن اضافه میشود تا خواص ویژهای داشته باشند. به عنوان مثال روغن موتور کاسترول مگناتک حین عملیات آزمایشگاهی، خاصیت مغناطیسی پیدا کرده تا به دیوارههای سیلندر بچسبد.


این نوع روغن بسیار کارکرد مناسبی دارند و قطعا باید انتظار قیمت بسیار بالایی نیز از آنها داشت. معمولا برندهای بسیار معتبر همانند ادینول، بی ام و، مرسدس بنز، موبیل 1، کاسترول، الف و توتال چنین روغنهای تولید میکنند چون نیاز به تکنولوژی بالایی در ساخت دارند.


دسته سوم نوعی کاملا میانه رو است. در ساخت این نوع روغنها کمی از مواد آزمایشگاهی و افزودنی استفاده شده و در عین حال قیمتی قابل رقابت دارد. در حقیقت اگر نگران سلامت موتور خود هستید و در عین حال توانایی پرداخت هزینههای سنگین را ندارید، روغنهای نیمه سنتتیک برای شما گزینه مناسبی خواهند بود.


API یا همان شاخص کیفیت روغن
علاوه بر دو معیار بالا برای تشخیص روغن مناسب خودروی شما، شاخصی با نام شاخص API وجود دارد که نشان دهنده مستقیم کیفیت روغن است. شاید تا به امروز بارها و بارها حروفی همانند SL, SJ, SA یا SN را روی روغنها دیده باشید اما معنای آن را نمیدانستید. شاید تصور میکردید که اینها تنها نوعی دسته بندی محسوب میشود و اصلا معنای خاصی ندارند.


S اول یک حرف ثابت بوده و همیشه شاخص کیفیت با S آغاز میشود. اما حرف دوم، این حرف نشان دهنده درجه کیفی روغن موتور مورد نظر شماست. به جای حرف دوم از A تا N انگلیسی قرار میدهند. هرچقدر این حرف به N نزدیکتر باشد، یعنی روغن باکیفیتتر است. البته باید توجه داشته باشید که از حروف I و K در این قاعده استفاده نمیشود.


در حقیقت با کیفیتترین روغن دارای شاخص کیفی SN بوده و SA دارای کمترین کیفیت است. بر اساس توصیه متخصصان، اگر روغن شما دارای شاخصی Sl به بالا باشد، بین 8 تا 10 هزار کیلومتر میتوانید روغن موتور خود را عوض کنید اما اگر پایینتر از Sl باشد باید هر 6000 کیلومتر روغن موتور را تعویض نمایید.


البته در مورد موتورهای حساسی همانند موتور بنز و بی ام و این مساله صدق نمیکند. برای چنین موتورهایی توصیه میشود بین 5 تا 6 هزار کیلومتر روغن تعویض شود. حتی شما میتوانید در سایت و یا دفترچه راهنمای خودروی خود درجه روغن توصیه شده را مشاهده کنید. در حال حاضر بر اساس توصیه متخصصان بنز و بی ام و، بهترین گرانروی برای روغن موتور این خودروها 5W30 و بهترین API حداقل SM به بالا است.